Πλήγμα. Κι άλλο πλήγμα για τον κλάδο της μετάφρασης. Ενώ λοιπόν το επάγγελμα του μεταφραστή υποβαθμίζεται συστηματικά από διάφορες απόψεις. ενώ ήδη ο κλάδος της μετάφρασης αντιμετωπίζεται ως δευτερεύουσα υπηρεσία όπου η βαρύτητα δίνεται σε παράγοντες που έχουν να κάνουν με το κόστος και την ταχύτητα μάλλον, παρά με την ποιότητα. κι ενώ στην Ελλάδα η μοναδική δημόσια σχολή που εκπαιδεύει μεταφραστές είναι μία, με μόλις 100 περίπου αποφοίτους κατ’ έτος, έρχεται τώρα να προστεθεί στις «σκοτούρες» του κλάδου και η «επίθεση» στην ποιότητα της κατάρτισης των μεταφραστών.
Αναφέρομαι στην επικείμενη κατάργηση του εξαμήνου εξωτερικού, το οποίο εδώ και χρόνια λειτουργεί ως περίοδος πρακτικής άσκησης για τους μεταφραστές του Ιονίου. Και μάλιστα άσκηση σε ένα περιβάλλον καινούριο για τους ίδιους, όπου ομιλείται κάποια από τις γλώσσες εργασίας τους και έχουν την ευκαιρία να εντρυφήσουν στη γλώσσα εκ των έσω…
Πολλά άρθρα θα διαβάσετε αυτές τις μέρες σχετικά με το εξάμηνο εξωτερικού.
Όμως αυτό που θεωρώ προσωπικά σημαντικό είναι να στοχεύσουμε, ως μεταφραστές, προς τους μη ανήκοντες στον κλάδο μας. Προς όλους εκείνους που δεν έχουν εικόνα για το τι σημαίνει να μεταφράζεις και να ζεις ως μεταφραστής. Προς τους φίλους, τους συγγενείς και τους γνωστούς, τους γείτονες και όσους συναντάμε καθημερινά. Προς όλους εκείνους που θα αποτελέσουν, δηλαδή, τους δυνητικούς μας πελάτες αύριο-μεθαύριο.
Άλλωστε, όπως θα έχετε παρατηρήσει και οι ίδιοι, στην Ελλάδα της κρίσης η εκάστοτε κυβέρνηση κατόρθωσε να διχάσει τις διάφορες ομάδες εργαζομένων μεταξύ τους, ούτως ώστε να αποφευχθούν η συνεννόηση και οι από κοινού διεκδικήσεις και η προώθηση των αιτημάτων τους συλλογικά. Κι ας μην ευθύνεται αποκλειστικά η κυβέρνηση, είναι γεγονός ότι σε αναρίθμητες περιπτώσεις ο αγώνας του ενός κλάδου εργαζομένων είχε ως αποτέλεσμα την «αγανάκτιση» και δυσανασχέτηση κάποιας ή κάποιων άλλων. Ας αναφέρω όμως μερικά παραδείγματα:
«Αν είναι δυνατόν! Αυτοί οι αγρότες πάλι έκλεισαν τους δρόμους!»
«Μα καλά, έρχονται οι τουρίστες από τόσο μακριά, μόνο και μόνο για να βρουν κλειστή την είσοδο στην Ακρόπολη? Είναι απαράδεκτο να επιτρέπονται οι διαδηλώσεις εδώ, ας πάνε κάπου αλλού, εδώ είναι αρχαιολογικός χώρος και πρέπει να έχουμε πρόσβαση!»
«Ουουφ! Πάλι τα ίδια! Αυτοί οι σκουπιδιάρηδες κάνουν απεργία δέκα φορές τον χρόνο…»
Είμαι βέβαιος πως όλοι μας έχουμε ακούσει απόψεις σαν κι αυτές, ίσως πολύ πιο ακραίες και σίγουρα για πολλές ακόμη περιπτώσεις συλλογικών διεκδικήσεων από κάποια ομάδα εργαζομένων. Μου φαίνεται λοιπόν ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην περίπτωσή μας, μέσα στο ίδιο το Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
Ανατρέχοντας στα φοιτητικά μου χρόνια, πριν από καμιά δεκαετία δηλαδή, θυμάμαι ότι για πολλούς από τους συμφοιτητές-συνομιλητές μου από τα άλλα τμήματα του πανεπιστημίου, το Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ. αποτελούσε τη «ναυαρχίδα» του πανεπιστημίου, οι φοιτητές του οποίου απολάμβαναν ασυνήθιστα πολλά οφέλη και αναγνώριση, αλλά όχι σε βάρος των υπόλοιπων φοιτητών από τις άλλες σχολές. Ήταν αναμενόμενο, ωστόσο, τουλάχιστον στο δικό μου το μυαλό, ότι κάποια στιγμή -αργά ή γρήγορα- οι ίδιοι φοιτητές θα στρέφονταν εναντίον του Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ., ως το τμήμα με τις περισσότερες ανέσεις και πολυτέλειες. Η στιγμή αυτή δεν άργησε λοιπόν, αφού υπό το βάρος της κρίσης και στα πλαίσια των γενικευμένων περικοπών που προωθήθηκαν σε ολόκληρη την κοινωνία, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο καλείται να «εξορθολογίσει» τις δαπάνες του.
Τίθεται όμως το ερώτημα: η πλήρης κατάργηση του εξαμήνου εξωτερικού αποτελεί ζήτημα «εξορθολογισμού» ή «εξολόθρευσης» ενός ολόκληρου πανεπιστημιακού τμήματος, το οποίο τυχαίνει μάλιστα να είναι το μοναδικό σε ολόκληρη τη χώρα;
Έχοντας εκθέσει τον βασικό προβληματισμό μου, παραθέτω στη συνέχεια όσα άρθρα έτυχε να διαβάσω το τελευταίο διάστημα σε σχέση με το εξάμηνο εξωτερικού και το μέλλον του Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ., μαζί με τα σχόλιά μου από την κοινοποίηση αυτών των άρθρων στο προφίλ μου στο Facebook:
- Για το εξάμηνο εξωτερικού του Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ., του Παναγιώτη Ι. Κελάνδρια.
- «Κόβουν» εξάμηνο και πτχίο από φοιτητές στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο!, Σύλλογος Φοιτητών Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ.
Παρακαλώ διαβάστε το όλοι, ειδικά οι μη-μεταφραστές.
Η ευαισθητοποίησή σας είναι το ελάχιστο που μπορώ να κάνω για ένα
τμήμα που αποτελεί, πέρα από μια από τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις μου και
ανεκτίμητη εμπειρία – ιδίως όσον αφορά το περιβόητο “εξάμηνο εξωτερικού”, αποτελεί έλεγα… και καθοριστικό παράγοντα που επηρέασε την επαγγελματική μου ζωή. Η οποία είναι ούτως ή αλλως δύσκολη στα πλαίσια της θέσης που κατέχει το επάγγελμα του μεταφραστή στην ελληνική κοινωνία. Και μιλάμε για μια θέση κάθε άλλο παρά αξιοζήλευτη και ιδανική… (δικό μου σχόλιο από FB).
- Ο Νόμος ΡΗ/1865 νομοτέλεια της Ιστορίας;, του Μιχάλη Πολίτη
Ακόμη ένα άρθρο σε σχέση με την επικείμενη/επιχειρούμενη (ΔΕΝ θα περάσει!) κατάργηση του εξαμήνου εξωτερικού του Τμήματος Μετάφρασης στην Κέρκυρα…
Εν μέσω ευρύτερης κρίσης, κάπως έτσι χάνουμε σιγά-σιγά, ύπουλα ενίοτε και πολλές φορές υποχθόνια, κεκτημένα ετών. Και σου λέει ο άλλος μετά: καλά, εδώ άλλοι αυτκοκτονούν, οι καθαρίστριες έχουν 2 χρόνια έξω από το υπουργείο, τα 3/4 των νέων δεν έχουν δουλειές, κι εσύ μας λές για το εξάμηνο εξωτερικού;
Προειδοποίηση: Μήν ψαρώνετε – μέσα στη σούπα των εξελίξεων πολλοί θα προσπαθήσουν να υλοποιήσουν επιμέρους-κρυφές ατζέντες, οι οποίες άλλοτε θα συναντούσαν αντίσταση και θα προκαλούσαν αντιδράσεις στην κοινή γνώμη. Με το πρόσχημα της κρίσης λοιπόν, διαλύουμε όχι μόνο όσα δεν τελεσφορούσαν (λέγε με “Μεταρρυθμίσεις”), αλλά ακόμη και τα καλώς κείμενα…
- Υπουργείο Παιδείας, Συμβούλιο Ιδρύματος Ιονίου Πανεπιστημίου: OXI στις περικοπές που υποβαθμίζουν την πανεπιστημιακή εκπαίδευση!, AVAAZ.org – Διαδικτυακό κίνημα για την ανάληψη συλλογικής δράσης από τους ίδιους τους πολίτες, σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Τα Ψηφίσματα Πολιτών είναι μέρος του οργανισμού και δίνουν τη δυνατότητα εκκίνησης μιας εκστρατείας με συγκεκριμένα αιτήματα.
Εν προκειμένω, συγκεντρώνονται υπογραφές με θέμα το ακόλουθο ψήφισμα:
Να μην εγκριθεί ο προϋπολογισμός του Ιονίου Πανεπιστημίου που οδηγεί στην καταστροφή των μεταφραστικών σπουδών στην Ελλάδα. Να μην επιτραπεί η υποβάθμιση των σπουδών στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας. Να μην θυσιαστούν οι φοιτητές και οι απόφοιτοι του μοναδικού ΑΕΙ μετάφρασης και διερμηνείας στην Ελλάδα στο βωμό της λιτότητας.
- ΑΠΟΨΕΙΣ: Στράτος Μεϊντανόπουλος για το εξάμηνο εξωτερικού του Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ., του Στράτου Μεϊντανόπουλου
Σχετικά με ένα θέμα φλέγον που βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα… δυστυχώς για “κακό” και όχι για “καλό”…
Για μια ακόμη φορά, το επάγγελμα του μεταφραστή απαξιώνεται. Με πρόσχημα την οικονομική κρίση, οδεύουμε προς την πλήρη κατάργηση του εξαμήνου εξωτερικού. Και λέω “πρόσχημα”, επειδή σαν σκέψη δεν είναι κάτι καινούριο.
- Εξάμηνο εξωτερικού ΤΞΓΜΔ: μάθημα «ανατομίας», της Πόπης Ματσούκα
Η Πόπη Ματσούκα γράφει για το πολύτιμο “εξάμηνο εξωτερικού” που λειτουργεί σαν περίοδος πρακτικής άσκησης για τους μεταφραστές, σε ένα διαφορετικό πολιτισμικό και γλωσσικό περιβάλλον κάπου στην Ευρώπη.
Δυστυχώς, το επάγγελμα του μεταφραστή υπήρξε ανέκαθεν στην αφάνεια, αδικημένο δίχως δικαιώματα και με ελλιπή αναγνώριση.
Ακόμη χειρότερα, βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να ευοδώνονται οι προσπάθειες (οι οποίες ομολογουμένως δεν είναι νέο φαινόμενο-αποκλειστικά αποτέλεσμα της κρισης, αφού υπήρχαν και παλιότερα) υποβάθμισης ΚΑΙ των σπουδών των μεταφραστών. Το μοναδικό Τμήμα Μετάφρασης και Διερμηνείας της Ελλάδας υποχρηματοδοτείται και απαξιώνεται…
- ΑΠΟΨΕΙΣ: Μαρία Πετρίτση για το εξάμηνο εξωτερικού του Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ., της Μαρίας Πετρίτση
Κλείνοντας, εύχομαι καλή δύναμη και επιτυχία στον συλλογικό μας αγώνα για διάσωση του εξαμήνου εξωτερικού και, κατ’ επέκταση, του Τμήματος Μετάφρασης. Καλή δύναμη εύχομαι επίσης στον προσωπικό αγώνα του καθενός μας, μέσα στο σύγχρονο περιβάλλον του ακραίου ανταγωνισμού και της αμείλικτης σκληρότητας που χαρακτηρίζουν την αγορά εργασίας (ή καλύτερα αγορά ανεργίας;).